Εννοούμε με αυτό ότι αφ’ ής στιγμής η Πλατωνική Πολιτεία ήταν καθαρά μία Πολιτεία πεπαιδευμένων ανθρώπων με σκοπό την έξοδο από το σπήλαιο και τον πηγαιμό στην νήσο των Μακάρων, όπως οι φιλόσοφοι είχαν τον πολιτειακό και φιλοσοφημένο ρόλο τους μέσα στην πολιτεία, τοιουτοτρόπως και οι δούλοι ήταν αυτοί που αναγκαία υπήρχαν προκειμένου να πραγματοποιούν το εμπόριο και γενικά τις χειρωνακτικές εργασίες. Θα πρέπει καλά να εμπεδώσουμε ότι συλλήβδην η Ελληνική Πολιτεία δομήθηκε ως συνέχεια της φύσεως, οικοδομήθηκε επάνω στους τρόπους της φύσεως.
Ας θυμηθούμε και μόνο ότι μέσα στην Πολιτεία οι άνθρωποι διαχωρίζονται με βάση τη μέθεξή τους στο Αγαθό σε πεπαιδευμένους και μη πεπαιδευμένους. Οι φράσεις του Σωκράτη είναι απολύτως χαρακτηριστικές (Πολιτεία, 519B-D). «Είναι ανάγκη λοιπόν λόγω των όσων μέχρι τώρα έχουμε πει αυτοί που είναι απαίδευτοι και δεν έχουν καμμία σχέση με την αλήθεια δεν θα πρέπει να κυβερνήσουν ποτέ την πολιτεία….». Το κριτήριο «οντολογικής» και άρα πολιτειακής διάκρισης των ανθρώπων ήταν το μερίδιο γνώσης του κάθε ενός σε σχέση με το Αγαθό και τους Τρόπους του. Ο Ελεύθερος εις την Αρχαία Αθήνα με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να θεωρηθεί, εάν βέβαια συνυπολογίσουμε και το αναντίρρητο γεγονός του οντολογικού λόγου των Ελλήνων. Οι Έλληνες ανέπτυξαν ανώτερο οντολογικό λόγο σε σχέση με τον ήδη υπάρχοντα. Όποιος μετείχε σε αυτή τη γνώση ξεπερνούσε τα απλά φοβικά σύνδρομα αυτής της διάστασης και ένοιωθε ελεύθερος στην ανώτερη πολιτεία του όντος που απλώνεται υπεράνω των ανθρώπων. Ο Περικλής και κάθε Αθηναίος ήταν ελεύθερος με την οντολογική σημασία του όρου, ενώ οι δούλοι ήταν με καθαρά οντολογικά-γνωσιολογικά κριτήρια σκλάβοι διότι υπόκειντο σε ανθρώπινες φοβίες, νομοτέλειες δεισιδαιμονικές, σε κατώτερα σύνδρομα άγνοιας και φόβου. Από αυτή την άποψη θα πρέπει να εξηγήσουμε και τη συμμετοχή όχι μόνο των ελευθέρων πολιτών εις τα Ελευσίνεια μυστήρια αλλά και των δούλων, ξένων και γυναικών. Είναι τελείως λανθασμένη η εντύπωση ότι οι Έλληνες ζούσαν σε ένα κόσμο όπου οι ελεύθεροι ήταν άνθρωποι και οι δούλοι άλογα ζώα. Οι Έλληνες είχαν κατασκευάσει μία οντολογική κοινωνία-πολιτεία όπου όλες οι δυνάμεις και οι ενεργειακές οντότητες «χωρούσαν». Νομοτελειακά μία τέτοια κοινωνία η οποία έπρεπε να αποτελέσει οντολογικό πρότυπο με σκοπό την εσωτερική πορεία προς το Είναι, επιβαλλόταν να περιέχει ό,τι και το Όν. Αν σκεφθούμε λοιπόν ότι ο Ηρόδοτος στο Η΄ βιβλίο, κεφ.65 ρητά αναφέρει ότι στα Ελευσίνεια μυστήρια μυείται όποιος επιθυμεί από όλους τους Έλληνες, εύκολα θα οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι οι Έλληνες οικοδόμησαν μία κοινωνία που περιείχε τους πάντες αλλά στην οντολογική τους σειρά. Μέσα σε αυτή τη σειρά θα πρέπει να εξετάσουμε και τους περιφήμους «ελευθέρους» Έλληνας και τους δούλους της Ελληνικής Πολιτείας. Διότι μέσα στους αιώνες οι έννοιες του «κυρίου και του δούλου» απώλεσαν το οντολογικό νόημα που είχαν αποκτήσει από τους οντολόγους Έλληνες.
Ποια όμως είναι η οντολογική σειρά που οδήγησε στην ίδρυση και θεμελίωση της Ελληνικής Πολιτείας; Ο Ευ. Παπανούτσος στο έργο του «Ηθική» αναφέρει σχετικώς (Ε.Π. , Ηθική, Δωδώνη, σελ.78) «Ο Πλάτων κατάλαβε ότι για να σωθεί ό,τι το μεγάλο και υψηλό έκλεινε μέσα της η σωκρατική Ηθική (όχι στις λεπτομέρειες ,που πολλές τους είναι αμφισβητήσιμες, αλλά στο γενικό της προσανατολισμό), έπρεπε (αναθεωρουμένη στα καθέκαστα) να πλαισιωθεί με μία μεταφυσική και μία γνωσιολογική θεωρία που θα καινοτομούσαν με τόλμη και θα έφταναν με αποφασιστικότητα έως τα έσχατα άκρα των ζητημάτων που έθετε με την προοπτική της και τη μέθοδό της η σωκρατική σκέψη». Επίσης εάν σκεφθούμε ότι στην Πλατωνική πολιτεία ο διαχωρισμός ανάμεσα στους ανθρώπους γίνεται καθαρά με γνώμονα τη μέθεξη στο Αγαθό, η προτύπωση στον Πλάτωνα της Ελληνικής Πολιτείας ακολουθεί την πιστή Εσωτερική κατά βάση Οντολογική σειρά, η οποία σειρά ενώνει το Άνω με το Κάτω, το Όν με τον κόσμο μας και επιφυλάσσει αλλά και διαφυλάσσει την Οντολογική συνέχεια στους φωτισμένους του κόσμου μας. Σύμφωνα με τον Παπανούτσο ο κόσμος μας είναι λίγος ως περιβάλλον προκειμένου να φιλοξενήσει τους ανωτέρους νόες. Ο οντολογικός όμως κόσμος που απλώνεται πέρα από τον κατώτερο ένδημο κόσμο είναι αυτός ο οποίος οδηγεί στο κάθ΄ εαυτό υπάρχον Είναι. Άρα οι Αρχαίοι Έλληνες στην Πολιτεία τους θέτουν υψηλά αυτούς οι οποίοι ανήκουν στην Εσωτερική οδό προς το Όν αν και σωματικά ανήκουν στον κόσμο της γης. Αυτοί ασχολούνται με τη μέθεξη του Αγαθού και μετέπειτα με την Αριστοτελική ενδελέχεια. Επίσης με την υπερκόσμια Επικούρεια δύναμη και τη Στωϊκή υπερβατική πηγή της συμπαντικής ηρεμίας μέσα από τη γνώση πηγαίων δυνάμεων που διέπουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Η Ελληνική Πολιτεία έχει ως Βασιλείς του πνεύματος αυτούς που (για να θυμηθούμε τον Πλάτωνα) ως φυτά έχουν το κεφάλι τους στον ουρανό και απλά τις ρίζες τους ως πόδια στην γη. Αυτοί είναι οι ελεύθεροι της Ελληνικής Πολιτείας. Αυτοί είναι οντολογικά ελεύθεροι υπό την έννοια ότι ανά πάσα στιγμή έχουν τη γνώση να ταξιδέψουν και σε άλλες οντολογικές διαστάσεις και κόσμους όπου η οντολογική ελευθερία ενυπάρχει και με άλλους τρόπους. Το ταξίδι του Σωκράτους προς την ερίβωλον Φθίαν σηματοδοτεί τη δυνατότητα των Ελευθέρων Ελλήνων να προχωρούν μέσα στον ανώτερο οντολογικό κόσμο, ο οποίος εκτείνεται σε άλλες, πέρα από τις δικές μας διαστάσεις.
Απέναντι της οντολογικής όμως θεώρησης των πραγμάτων ευρίσκεται η καθαρά εμμενής, πραγματική και αισθητική θεώρηση του γηίνου κόσμου. Απέναντι στον ανώτερο, οντολογικό ελεύθερο κόσμο, ο οποίος ανήκει στους λίγους ποιοτικά φωτισμένους ανοίγεται ο καθαρά κατώτερος οντολογικά υποκείμενος σε υλικούς νόμους κόσμος, ο οποίος έχει ως κατοίκους τους πολλούς. Οι λίγοι του Ελληνικού έθνους είναι αυτοί οι οποίοι συναποτελούν το τέλειο Έθνος των Ελευθέρων οντολογικά ανθρώπων. Είναι αυτοί που στοιχειοθετούν τη θεωρία του Εθνικοσοσιαλισμού. Οι λίγοι ταξιδεύουν μέσα στους κόσμους όντες διαστασιακά Ελεύθεροι. Οι πολλοί εμμένουν εις την γην όντες διαστασιακά σκλαβωμένοι στις ανάγκες τους και στις υλικές τους απολαύσεις. Οι δούλοι από αυτή την άποψη καθιερώνονται στην Αρχαία Ελλάδα. Σε καμμία των περιπτώσεων η περίπτωσις των δούλων εις την Αρχαίαν Ελλάδα δεν ομοιάζει με τις παρδαλές οικονόμες των γαλλικών σουαρέ. Οι δούλοι στην Αρχαία Ελλάδα, ακολουθούν την οντολογική έλλογη διάρθρωση της Πολιτείας, είναι οι πολλοί που χρειάζονται ώστε η Πολιτεία να στηρίζεται στο οντολογικό μυαλό των λίγων φωτισμένων και στην διαστασιακή πράξη των πολλών ποσοτικών ανθρώπων, οι οποίοι με τον τρόπο τους συντηρούν τις υλικές ανάγκες της Πόλης και των φωτισμένων που σε αυτή κατοικούν. Με αυτόν τον τρόπο η Οντολογική Ελληνική Πολιτεία έχει την τέλεια οντολογική σειρά. Τους λίγους φωτισμένους και τους πολλούς εργάτες οι οποίοι αναγκαστικά και επειδή ευρισκόμεθα εις την γην ικανοποιούν και υπηρετούν το υλικό κομμάτι της ανάγκης της ζωής (όπως οι λίγοι φωτισμένοι ικανοποιούν το ανώτερο οντολογικό κομμάτι του μυστηρίου της ζωής).
Ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του (7,1328b,35-1329,a-1) θέτει το όλο ζήτημα στην απολύτως σωστή και οντολογική κατά κανόνα βάση του όταν μας αναφέρει ότι η ζωή των χειρωνακτών, ενάντια σε αυτή των φιλοσόφων είναι αγενής, η ζωή των εμπόρων της αγοράς ή των γεωργών δεν επιτρέπει την απόκτηση της αρετής ή την γνώση της πολιτικής σοφίας άρα την τέλεια ενασχόληση με τα πολιτειακά θέματα. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτή η οντολογική διαφορά δούλων και ελευθέρων τονίζεται σε ποικίλα όσα κείμενα του αρχαιοελληνικού γραμματειακού λόγου. Ο Οδυσσέας είναι φίλος με τον Εύμαιο και σε αυτόν πρώτα πηγαίνει. Ο Οδυσσέας πάλι είναι πνευματικός υιός ή τουλάχιστον ψυχοπαίδι της Ειλειθυίας, της πιστής δούλας η οποία μάλιστα τον αναγνωρίζει πρώτη αυτή όταν τον πλένει και βλέπει εις το γόνατό του το σημάδι από τον καιρό που νεαρός ο Οδυσσέας κυνηγούσε κάπρους και κάποιος από αυτούς τον πλήγωσε. Οι δούλοι στην Ιλιάδα δεν παρουσιάζονται καθόλου όπως τους έχουμε σήμερα στο μυαλό μας, ως ζώα που υποφέρουν στα χέρια των απανθρώπων κυρίων των.Ο Έκτορας όταν εισέρχεται στο παλάτι του προκειμένου να μιλήσει με τη γυναίκα του φέρεται φιλικότατα και στη βυζάστρα του παιδιού του αλλά και στις άλλες κοπέλες που υπηρετούν εις τον γυναικωνίτη. O Λαέρτης συντρώγει με τους δούλους και υπηρέτες του και μάλιστα αναπαύεται στα καταλύματά τους. Όλοι ξέρουμε ότι οι σχέσεις του Αχιλλέως και του Αγαμέμνονος με τις αιχμάλωτες «δούλες» Χρυσηΐδα και Βρησηΐδα μόνο άνισες δεν ήταν, προσομοίαζαν ικανώς σε σχέσεις αφοσίωσης και στοργής, τουλάχιστον εκ μέρους των Ελλήνων πολεμιστών.
Τα θεωρητικά όρια της σχέσης δούλου και κυρίου εις την Αρχαίαν Ελλάδα τίθενται σε νέα βάση – και αυτό αναδεικνύει το καινόν του Ελληνικού Λόγου (όπως θα ιδούμε). Ο Έλληνας διαχωρίζει τους ανθρώπους από τη σχέση τους σε σχέση με το ον και όχι σε σχέση με το Βασιλέα. Γι αυτό και αντιλαμβάνεται τους δούλους με ένα τελείως διαφορετικό τρόπο σε σχέση με τους Ανατολίτες. Οι Έλληνες θεωρούν δούλους αυτούς που αγνοούν την κίνηση του Είναι και τους αναθέτουν το εμπόριο και την κίνηση του χρήματος ενώ οι Ανατολίτες θεωρούν ως δούλους αυτούς που είναι μακριά από το Βασιλέα, μακριά από τη συμμετοχή στα κέντρα αποφάσεων, αυτούς που για όποιον λόγο έχασαν απλά την πολιτειακή ελευθερία τους(οφειλές οικονομικές, ατασθαλίες κ.λ.π) – μέσα στον Πλατωνικό Πρωταγόρα. Εκεί ξεκάθαρα διαχωρίζεται η τεχνική αρετή από την πολιτική αρετή. Αξίζει να παρακολουθήσουμε το πνευματικό ταξίδι του Σωκράτους. Όλοι οι άνθρωποι διά της παιδείας και της διδαχής μπορούν να συμμετάσχουν εις την πολιτικήν αρετήν. Όπως ο Νους δομεί το σύμπαν τοιουτοτρόπως και οι άνθρωποι μπορούν να οικοδομήσουν την Γήϊνη Πολιτεία. Όσοι δεν το μπορέσουν είτε θα αποβάλλονται, είτε θα δουλοποιούνται είτε θα εκτελούνται ως νόσος. Από εκεί και πέρα ανάλογα με το ταλέντο του καθ΄ ενός ο άνθρωπος κατά περίπτωση αναπτύσσει τις τεχνικές και επιτηδευματικές δεξιότητές του.
Σαφέστατα λοιπόν εις την Αρχαίαν Ελλάδα ελεύθερος ήταν αυτός ο οποίος ναι μεν ικανοποιούσε στην πόλη-κράτος που ζούσε το όμαιμον, ομόφυλον, ομόγλωσσον, ομόθρησκον και ομότροπον αλλά από εκεί και πέρα προχωρούσε μακρόθεν αυτών των εγγενών χαρακτηριστικών στην επίκτητη απόκτηση διά της διδαχής της πολιτικής αρετής η οποία βέβαια είναι απόρροια της φιλοσοφικής κατοχύρωσης του ανθρώπου-πολίτου. Σε κάθε άλλη περίπτωση ήταν δούλος. Γι αυτό και ο σκοπός της Αριστοτελικής πολιτείας είναι η ενδελεχής εξέλιξη του ανθρώπου και της πόλεως. Όπως ο νους εξελίσσεται μέσα στο σύμπαν αναλογικά ο άνθρωπος κατά προτύπωση της κοσμικής ανωτέρας φύσεως διαμορφώνει την πολιτεία διά της οποίας και μέσα από τη διαλεκτική αλληλοπεριχώρηση δυνάμεων τελειοποιούται και οδηγείται στην οντολογική εσωτερική οδό. Οι Ελληνικές πολιτείες σε καμμία περίπτωση δεν ήταν οικονομικές κατά βάση. Ήταν η φιλοσοφική θεμελίωση του οντολογικού δικαιώματος του φωτισμένου ανθρώπου να προχωρήσει μέσα από συγκεκριμένη τάξη και σειρά.
Από αυτή την άποψη ο Αριστοτέλης στο παραπάνω δοθέν απόσπασμα είναι μία άποψη η οποία οντολογικά στηρίζει το παρακάτω συμπέρασμα. Οι σχέσεις εις την Ελληνικήν Πολιτείαν δεν ήταν σχέσεις εξουσίας αλλά οντολογικού λόγου και οντολογικής αναφορικής συμμετοχής. Οι γεωργοί και οι αγρότες και οι έμποροι και οι χειρώνακτες είναι «δούλοι» υπό την έννοια ότι απορροφώνται από την ύλη. Οι φιλόσοφοι και οι πολεμιστές της αρετής και της πόλης είναι «ελεύθεροι» υπό την έννοια ότι συμμετέχουν στην εσωτερική εξέλιξη διά της πολιτείας του Είναι. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Εβραίος Μαρξ, όταν θέλησαν οι σιωνιστές να αποβλακώσουν τον κόσμο εξουσιαστικά, ανέδειξε τα κατώτερα ένστικτα ακριβώς των χειρωνακτών, των γεωργών και των εμπόρων και των αγροτών. Το χρήμα και η ύλη γεννά τις σχέσεις εξουσίας όχι η οντολογική ισορροπία που κρίνει τους ανθρώπους με βάση την πραγματική συμμετοχή εις το Αγαθόν.
Αλλά ας δούμε κάποιες ιστορικές μεταβλητές της «δουλείας» στην Αρχαία Ελλάδα. Επαναλαμβάνω ότι προκειμένου να εξηγηθεί ικανώς το θέμα της δουλείας εις την Αρχαίαν Ελλάδα θα πρέπει τουλάχιστον συναισθηματικά να το αποδεσμεύσουμε ολοκληρωτικά από ό,τι σήμερα σημαίνει. Η δουλεία σήμαινε τότε κάτι το τελείως κυριολεκτικό. Κάποιοι άνθρωποι έπρεπε να δουλεύουν σε υλικές δουλειές προκειμένου να συντηρούνται πολιτείες και άνθρωποι, αυτοί που ελεύθερα θα οδηγούνταν στην παιδεία της εσωτερικής οντολογικής οδού. Ήδη ο Ηράκλειτος διαχωρίζει τους πολλούς από τον ένα Άριστο, τους πολλούς που ασχολούνται με τα του κόσμου και τον ένα άριστο ο οποίος κατανοεί τον Οντολογικό κοινό Λόγο. Η δουλεία λοιπόν ήδη έχει γεννηθεί κατά την μυκηναϊκή χρονική περίοδο. Αυτό δεν μας ξενίζει εάν αναλογισθούμε το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι άνθρωποι ξεφεύγουν από τα στενά όρια της φύσεως, αναπτύσσουν οικονομία εμπορίου και οικονομικής ανάπτυξης άρα πρέπει κάποιοι να εργάζονται σε υλικές θέσεις και αντικείμενα. Σημαντικό είναι το να παρατηρήσουμε ότι έχουμε δύο είδη δούλων: τους κοινούς δούλους και τους δούλους του θεού. Μάλλον δούλους του θεού Ποσειδώνος (ίσως ο συμβολισμός να μην είναι τυχαίος εάν αναλογισθούμε ότι ο Ποσειδών συμβόλιζε το άπειρο υποσυνείδητο κάτω από τον ηχηρό τίτλο του θεού του ύδατος. Μέσα σε αυτό το υποσυνείδητο οι δούλοι του θεού αναφέρονται πάντα με το δικό τους όνομα και κυρίως έχουν τη δική τους γη (καμμία κυριολεκτικά σχέση με τους ρωμαίους δούλους των ρωμαϊκών λατιφουντίων). Η κοινωνική τους θέση είναι παρόμοια με αυτή των ελευθέρων ανθρώπων. Υπήρχε σε αυτούς μία άγνωστη μυστική σχέση με τους θεούς η οποία σε εμάς δεν είναι περαιτέρω γνωστή. Φανερώνει όμως αυτή η σχέση ότι οι ανθρώπινες σχέσεις καθορίζονταν από την οντολογική αξία των ανθρώπων. Σαφέστατα οι ανώτεροι οντολογικά άνθρωποι χρειάζονταν αυτούς οι οποίοι θα τους υπηρετούσαν μέσα από μία μυστική σχέση. Αυτή η έννοια του δούλου – παντελώς άγνωστη σε εμάς σήμερα λόγω του ότι έχουμε τη χυδαία και μόνο μαρξιστική άποψη περί οικονομικής δουλείας – κατοχυρώνει το γεγονός ότι μέσα στο Είναι είναι αναγκαία και η πρόοδος του νου (φιλοσοφία)αλλά και η υλική ενασχόληση. Ως ύλη θα εννοήσουμε τον τρόπο της νοητικής σταθεροποίησης .Οι φιλόσοφοι ελεύθεροι ταξίδευαν νοερά στο Είναι. Οι δούλοι αναγκαστικά εκμεταλλεύονταν την ύλη δείχνοντας πώς το ον εφαρμόζει συγκεκριμένες δυνατότητες και εκεί. Μέσα στην οντολογικά Άρτια Ελλάδα και οι φιλόσοφοι και οι δούλοι ήσαν αποδεκτοί.
Οι δούλοι πάντως σε κάθε περίπτωση μπορούσαν να ασχοληθούν με οποιαδήποτε καθημερινή δραστηριότητα και αυτό σίγουρα θα τους επέφερε κέρδη και μία μορφή οικονομικής ανεξαρτησίας(κρυφή σε κάθε περίπτωση, φανερή γινόταν όταν κάποιος δούλος μπορούσε να ουσιαστικά να δανείσει την πολιτεία δίνοντας χρήματα για την απελευθέρωσή του). Όπως γράφεται και στον Οικονομικό του Ξενοφώντος αλλά και στον ψευτο-Αριστοτέλη οι δούλοι ασχολούντο με γεωργικές και αγροτικές ασχολίες και το εμπόριο. Αυτές οι αντιφιλοσοφικές εργασίες δόθηκαν στους δούλους υπό την έννοια ότι οι ελεύθεροι οντολογικά άνθρωποι οικοδόμησαν τη σκέψη εν τω Είναι ενώ οι κατώτεροι οντολογικά άνθρωποι οικοδόμησαν τον κόσμο της νομισματικής και παραγωγικής εν τη ύλη κίνησης και ανάπτυξης. Από αυτή την άποψη οι σημερινοί μισθωτοί και εργάτες είναι μετεξέλιξη των αρχαίων δούλων αν και οι σημερινοί κρατούντες σε καμμία περίπτωση δεν είναι διάδοχοι των φιλοσόφων κυριάρχων του πνεύματος. Γι αυτό και η εργασία σήμερα έχει χάσει κάθε σχέση με την σύνδεση της ύλης και του πνεύματος, δεν είναι ο τρόπος εκμετάλλευσης της ύλης η οποία είναι τέκνον του πνεύματος προκειμένου οι εργάτες απλά να ανακαλύψουν τον τρόπο δόμησης και εξάντλησης αυτής μέσα από την παραγωγή. Σήμερα οι Άριοι είναι μπροστά στον επόμενο κόσμο και ο ιαχβέ εδώ χαίρεται τις τελευταίες ώρες της ψευτοβασιλείας του.
Χωρίς καμμία διάθεση εξωραϊσμού καταστάσεων και συνθηκών τονίζουμε ότι η κοινωνία των Ελλήνων ήταν δομημένη επάνω στο Όν και στην κίνησή του. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις όπως έχουμε ανώτερες και πιο δημιουργικές οντολογικά δυνάμεις έχουμε και ανθρώπινη οντολογική ταξινόμηση. Το ίδιο συμβαίνει και στις θεότητες, στα πνεύματα, στο φυτικό και ζωϊκό βασίλειο. Για κάθε αϊτό υπάρχει ένας αλέκτωρ, για κάθε λέοντα ένας κώνωψ, για κάθε δύναμη μία ενέργεια απλής συντήρησής της. Από αυτή την άποψη αρκετές φορές οι δούλοι, οι άνθρωποι δηλαδή που δούλευαν την αναγκαία οντολογικά ανθρώπινη δουλεία, έπεσαν θύματα της ανθρώπινης τάσης να ολοκληρώνει κάτι προς τα επάνω ή προς τα κάτω. Στα μεταλλεία χρυσού στο Λαύριο ο στρατηγός Νικίας είχε νοικιάσει χιλίους δούλους προκειμένου να ικανοποιήσει τη συλλογή μετάλλων. Όμως αυτό πρέπει να ήταν εξαίρεση. Οι δούλοι ήταν κυρίως τεχνίτες και έμποροι, επίσης οικόσιτοι. Ο πατέρας του Λυσία απασχολούσε στη βιοτεχνία του 120 δούλους, ο πατέρας του Δημοσθένη 32 κατασκευαστές μαχαιριών, πράγμα που σημαίνει προσοδοφόρο εξειδικευμένη εργασία. Οι οικόσιτοι δούλοι ήταν κάτι παραπάνω από δούλοι. Βοηθοί στην καθημερινότητα, εκπρόσωποι του κυρίου σε επαγγελματικούς χώρους και σύμμαχος και αρωγός στα πεδία των μαχών. Εάν το Είναι έχει την πνευματική του πλευρά και τη γήϊνη πλευρά του στην Αρχαία Ελλάδα της αρμονίας και του κλασσικού το ζεύγος του κυρίου και του δούλου ικανοποιούσε το διπλόν νόημα του Είναι. Από αυτή την άποψη μάλλον κινούμενος ο Ισοκράτης υπεστήριξε ότι ούτε και ο πιο άχρηστος δούλος δεν θα έπρεπε να θανατώνεται χωρίς δίκη. Η εξουσία του κυρίου απέναντι στο δούλο δεν ήταν σε καμμία περίπτωση αυταρχική παράλογη και άλογη όπως στο Ρωμαϊκό δίκαιο. Υπήγετο στον Ελληνικό Λόγο της εσωτερικής κίνησης του ανθρωπίνου οντολογικού νοός. Οι νόμοι του Δράκοντος μάλιστα όριζαν τη θανατική ποινή για το θάνατο δούλου αφ΄ ης στιγμής δεν υπήρχε κατηγορία απλά για βλάβη αλλά συγκεκριμένα για ανθρωποκτονία. Ούτως ή άλλως ο δούλος μπορούσε να καταφύγει ικέτης στο βωμό θεών, επίσης μπορούσε να μοιράζεται του πατρώους θεούς με τον αφέντη του. Ξέρουμε ότι οι δούλοι συχνά πυκνά μάζευαν χρήματα για την προσωπική τους απελευθέρωση, τους επιτρεπόταν δε η κτήση προσωπικών επιχειρήσεων, βιοτεχνιών κ.ο.κ. Ο Ξενοφώντας αναφέρει ότι πολλοί δούλοι στην Αρχαία Αθήνα ζούσαν ως ελεύθεροι,και μάλιστα δεν παραμέριζαν καν προκειμένου να περάσει κάποιος πολίτης Αθηναίος.
Η ιστορία του Πασίωνος και του Φορμίωνος είναι δηλωτική για όλα όσα εδώ υποστηρίζουμε. Ο Πασίων ήταν ο μεγαλύτερος τραπεζίτης στην Αρχαία Αθήνα, ο ίδιος ήταν μέτοικος (δούλος από την άποψη της μη κατοχής πολιτικών δικαιωμάτων) και ο Φορμίων ήταν ένας από τους πολλούς δούλους που διαχειριζόταν την πολύ πετυχημένη τολογλυφική του τράπεζα. Όταν ο Πασίων τα παράτησε λόγω υγείας(είχε προλάβει να λάβει πολιτικά δικαιώματα) ο δούλος Φορμίων ανέλαβε την τράπεζά του, κάτι που σημαίνει ότι ένας δούλος κινούσε οικονομικά νήματα στην Αρχαία Αθήνα. Σε ένα επάγγελμα τόσο μισητό στο ανώτερο μυαλό του Πλάτωνος (ο οποίος Πλάτων στους Νόμους επιτίθεται στην απάνθρωπη συνήθεια του τόκου).
Προς επίρρωσιν όλων όσων εδώ αναφέρουμε ας υπενθυμίσουμε ότι η αναφορά του Αισχύλου στους Πέρσες ότι «κανείς και ποτέ δεν θα μπορούσε να αποκαλέσει τους Έλληνες δούλους και υποτελείς» τονίζει τον καθαρά οντολογικό σημειωτικό χαρακτηρισμό που είχαν προσδώσει στο επίθετο δούλος οι Αρχαίοι Έλληνες. Σε σχέση με τους σκοταδιστάς δούλους του απλού συναισθήματος Ανατολίτες οι Έλληνες είχαν αναπτύξει αυτό που ο Ηράκλειτος ονόμασε «ξυνόν λόγον». Από αυτή την άποψη όδευαν μέσα στο Όν ελεύθεροι κι υπερήφανοι. Δούλος είναι πρωταρχικά αυτός ο οποίος φυλακίζεται εις την γην και καθίσταται έρμαιο των προσκαίρων αφεντικών της γης. Δεν νομίζω ότι ο πολύς Αισχύλος θα χρησιμοποιούσε στην τραγωδία του τη σύγκριση δούλων και ελευθέρων με άλλο νόημα, απλά για να δηλώσει ότι οι Έλληνες ποτέ δεν έχουν δουλεύσει, ποτέ δεν έχουν εξαναγκασθεί να κάνουν πολυπράγμονα χειρωνακτική εργασία. Το ύφος και το οντολογικό βάθος των τραγωδιών του μάλλον δικαιώνει τις κειμενικές εδώ επιλογές μας.
Οι σοφιστές εξισώνοντας τους βαρβάρους με τους Έλληνας,τους δούλους με τους κυρίους έστρωσαν το έδαφος στους Στωϊκούς και στους Επικουρείους αλλά κυρίως στην αντιοντολογική θρησκεία του ναζωραίου. Η φράση του Μενάνδρου «να είσαι ελεύθερος στο πνεύμα και έτσι θα σταματήσεις να είσαι δούλος είναι διττή στο νόημα. Εξηγείται κατά τον τρόπο που εδώ αναπτύσσουμε τις απόψεις μας, δηλαδή αυτός ο οποίος είναι οντολογικά ικανός είναι ελεύθερος. Σε αντίθετη περίπτωση είναι και καθίσταται δούλος.
Αυτή η φράση όμως μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάποιους οπαδούς μίας ανυπόστατης ισότητας μεταξύ των ανθρώπων. Σύμφωνα με αυτούς απέναντι στο θεό, ή σε μία ιδέα όλοι είμαστε ίσοι. Αυτή η επί της γης εξίσωσις δούλων και ελευθέρων είναι καταστροφική διότι ακινητοποιεί την οντολογική κίνηση του ελευθέρου προς τον επόμενο κόσμο, τη στιγμή που ο δούλος απλά εξαντλεί και ασχολείται με τις δυνάμεις αυτού του κόσμου. Η φράση του αποστόλου Παύλου ότι δεν υπάρχει δούλος ή ελεύθερος αλλά όλοι είμαστε ίσοι απέναντι στον ιαχβέ οντολογικά είναι καταστροφική. Ξαφνικά οι άνθρωποι σταματούν το άπειρο οντολογικό ταξίδι, οι οντολογικά ελεύθεροι δεν ασχολούνται με τον επόμενο κόσμο, οι δούλοι δεν ασχολούνται με αυτόν τον κόσμο, όλοι εξισώνονται και ασχολούνται με αυτόν τον κόσμο. Η σωτηρία του ιαχβέ περιορίζει την οντολογική απειρία. Ο ελεύθερος στην Αρχαία Ελλάδα εγγυούνταν την οντική απειρία των επομένων κόσμων, ενώ αντιθέτως οι δήθεν μικτοί ελεύθεροι του χριστιανισμού απλά γεύονται μία καλή ζωή επί της γης και μία ήρεμη ζωή κοντά στο πνεύμα ιαχβέ, χωρίς να γνωρίζουν την οντολογική απειρία του πολλού και του ποικίλου.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Αποκλεισμένοι σε αυτόν τον κόσμο ελεύθεροι και δούλοι, μπροστά στην εξισωτική λαίλαπα του ιουδαϊκού χριστιανισμού, θεωρήθηκαν όλοι ελεύθεροι μπροστά στον ιαχβέ. Οι υπόλοιποι δούλοι. Το ζεύγος ελεύθερος και δούλος δεν χάθηκε επαναπροσδιορίσθηκε μπροστά στον ιαχβέ. Οι πιστοί είναι ελεύθεροι οι αμαρτωλοί δούλοι. Μέσα στα χρόνια και στον ανείπωτο υλισμό εις τον οποίο κατέπεσε η γη (και διά του μαρξισμού) οι εκλεκτοί του ιαχβέ (πλήρεις χάριτος) μετεξελίχθηκαν στους κεφαλαιοκράτες(πλήρεις ύλης) και οι αμαρτωλοί(ελλιπείς χάριτος) που επιζητούν τη λύτρωση, σε προλεταρίους (ελλιπείς ύλης) που κυνηγούν τον πλούτο των πλουσίων. Το ζεύγος ελευθέρου –δούλου κατέπεσε σε μία στείρα αντιπαράθεση ανάμεσα σε όποιον έχει την ιαχβική χάρη (ελεύθερος) και σε αυτόν που δεν έχει αυτό το πράγμα(δούλος).
Σήμερα λοιπόν η οντολογική επαναπροσέγγιση του ανθρώπου και της πολιτείας είναι το ζητούμενο. Το σπάσιμο της δυαλιστικής ενδοκοσμικής θεώρησης του ζεύγους ελευθέρου και δούλου σηματοδοτεί την και πάλι οντολογική θέαση και αξιολόγηση των ανθρώπων. Είναι οντολογική τιμή κάποιος να θεωρείται οντολογικά ελεύθερος και οντολογικά δούλος. Διότι και οι δύο εις τα χείρας του όντος οδεύουν προς ασφαλές οντολογικό λιμάνι και προς την χώρα του Επέκεινα.
Β.Δ.Μ.
Ας θυμηθούμε και μόνο ότι μέσα στην Πολιτεία οι άνθρωποι διαχωρίζονται με βάση τη μέθεξή τους στο Αγαθό σε πεπαιδευμένους και μη πεπαιδευμένους. Οι φράσεις του Σωκράτη είναι απολύτως χαρακτηριστικές (Πολιτεία, 519B-D). «Είναι ανάγκη λοιπόν λόγω των όσων μέχρι τώρα έχουμε πει αυτοί που είναι απαίδευτοι και δεν έχουν καμμία σχέση με την αλήθεια δεν θα πρέπει να κυβερνήσουν ποτέ την πολιτεία….». Το κριτήριο «οντολογικής» και άρα πολιτειακής διάκρισης των ανθρώπων ήταν το μερίδιο γνώσης του κάθε ενός σε σχέση με το Αγαθό και τους Τρόπους του. Ο Ελεύθερος εις την Αρχαία Αθήνα με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να θεωρηθεί, εάν βέβαια συνυπολογίσουμε και το αναντίρρητο γεγονός του οντολογικού λόγου των Ελλήνων. Οι Έλληνες ανέπτυξαν ανώτερο οντολογικό λόγο σε σχέση με τον ήδη υπάρχοντα. Όποιος μετείχε σε αυτή τη γνώση ξεπερνούσε τα απλά φοβικά σύνδρομα αυτής της διάστασης και ένοιωθε ελεύθερος στην ανώτερη πολιτεία του όντος που απλώνεται υπεράνω των ανθρώπων. Ο Περικλής και κάθε Αθηναίος ήταν ελεύθερος με την οντολογική σημασία του όρου, ενώ οι δούλοι ήταν με καθαρά οντολογικά-γνωσιολογικά κριτήρια σκλάβοι διότι υπόκειντο σε ανθρώπινες φοβίες, νομοτέλειες δεισιδαιμονικές, σε κατώτερα σύνδρομα άγνοιας και φόβου. Από αυτή την άποψη θα πρέπει να εξηγήσουμε και τη συμμετοχή όχι μόνο των ελευθέρων πολιτών εις τα Ελευσίνεια μυστήρια αλλά και των δούλων, ξένων και γυναικών. Είναι τελείως λανθασμένη η εντύπωση ότι οι Έλληνες ζούσαν σε ένα κόσμο όπου οι ελεύθεροι ήταν άνθρωποι και οι δούλοι άλογα ζώα. Οι Έλληνες είχαν κατασκευάσει μία οντολογική κοινωνία-πολιτεία όπου όλες οι δυνάμεις και οι ενεργειακές οντότητες «χωρούσαν». Νομοτελειακά μία τέτοια κοινωνία η οποία έπρεπε να αποτελέσει οντολογικό πρότυπο με σκοπό την εσωτερική πορεία προς το Είναι, επιβαλλόταν να περιέχει ό,τι και το Όν. Αν σκεφθούμε λοιπόν ότι ο Ηρόδοτος στο Η΄ βιβλίο, κεφ.65 ρητά αναφέρει ότι στα Ελευσίνεια μυστήρια μυείται όποιος επιθυμεί από όλους τους Έλληνες, εύκολα θα οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι οι Έλληνες οικοδόμησαν μία κοινωνία που περιείχε τους πάντες αλλά στην οντολογική τους σειρά. Μέσα σε αυτή τη σειρά θα πρέπει να εξετάσουμε και τους περιφήμους «ελευθέρους» Έλληνας και τους δούλους της Ελληνικής Πολιτείας. Διότι μέσα στους αιώνες οι έννοιες του «κυρίου και του δούλου» απώλεσαν το οντολογικό νόημα που είχαν αποκτήσει από τους οντολόγους Έλληνες.
Ποια όμως είναι η οντολογική σειρά που οδήγησε στην ίδρυση και θεμελίωση της Ελληνικής Πολιτείας; Ο Ευ. Παπανούτσος στο έργο του «Ηθική» αναφέρει σχετικώς (Ε.Π. , Ηθική, Δωδώνη, σελ.78) «Ο Πλάτων κατάλαβε ότι για να σωθεί ό,τι το μεγάλο και υψηλό έκλεινε μέσα της η σωκρατική Ηθική (όχι στις λεπτομέρειες ,που πολλές τους είναι αμφισβητήσιμες, αλλά στο γενικό της προσανατολισμό), έπρεπε (αναθεωρουμένη στα καθέκαστα) να πλαισιωθεί με μία μεταφυσική και μία γνωσιολογική θεωρία που θα καινοτομούσαν με τόλμη και θα έφταναν με αποφασιστικότητα έως τα έσχατα άκρα των ζητημάτων που έθετε με την προοπτική της και τη μέθοδό της η σωκρατική σκέψη». Επίσης εάν σκεφθούμε ότι στην Πλατωνική πολιτεία ο διαχωρισμός ανάμεσα στους ανθρώπους γίνεται καθαρά με γνώμονα τη μέθεξη στο Αγαθό, η προτύπωση στον Πλάτωνα της Ελληνικής Πολιτείας ακολουθεί την πιστή Εσωτερική κατά βάση Οντολογική σειρά, η οποία σειρά ενώνει το Άνω με το Κάτω, το Όν με τον κόσμο μας και επιφυλάσσει αλλά και διαφυλάσσει την Οντολογική συνέχεια στους φωτισμένους του κόσμου μας. Σύμφωνα με τον Παπανούτσο ο κόσμος μας είναι λίγος ως περιβάλλον προκειμένου να φιλοξενήσει τους ανωτέρους νόες. Ο οντολογικός όμως κόσμος που απλώνεται πέρα από τον κατώτερο ένδημο κόσμο είναι αυτός ο οποίος οδηγεί στο κάθ΄ εαυτό υπάρχον Είναι. Άρα οι Αρχαίοι Έλληνες στην Πολιτεία τους θέτουν υψηλά αυτούς οι οποίοι ανήκουν στην Εσωτερική οδό προς το Όν αν και σωματικά ανήκουν στον κόσμο της γης. Αυτοί ασχολούνται με τη μέθεξη του Αγαθού και μετέπειτα με την Αριστοτελική ενδελέχεια. Επίσης με την υπερκόσμια Επικούρεια δύναμη και τη Στωϊκή υπερβατική πηγή της συμπαντικής ηρεμίας μέσα από τη γνώση πηγαίων δυνάμεων που διέπουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Η Ελληνική Πολιτεία έχει ως Βασιλείς του πνεύματος αυτούς που (για να θυμηθούμε τον Πλάτωνα) ως φυτά έχουν το κεφάλι τους στον ουρανό και απλά τις ρίζες τους ως πόδια στην γη. Αυτοί είναι οι ελεύθεροι της Ελληνικής Πολιτείας. Αυτοί είναι οντολογικά ελεύθεροι υπό την έννοια ότι ανά πάσα στιγμή έχουν τη γνώση να ταξιδέψουν και σε άλλες οντολογικές διαστάσεις και κόσμους όπου η οντολογική ελευθερία ενυπάρχει και με άλλους τρόπους. Το ταξίδι του Σωκράτους προς την ερίβωλον Φθίαν σηματοδοτεί τη δυνατότητα των Ελευθέρων Ελλήνων να προχωρούν μέσα στον ανώτερο οντολογικό κόσμο, ο οποίος εκτείνεται σε άλλες, πέρα από τις δικές μας διαστάσεις.
Απέναντι της οντολογικής όμως θεώρησης των πραγμάτων ευρίσκεται η καθαρά εμμενής, πραγματική και αισθητική θεώρηση του γηίνου κόσμου. Απέναντι στον ανώτερο, οντολογικό ελεύθερο κόσμο, ο οποίος ανήκει στους λίγους ποιοτικά φωτισμένους ανοίγεται ο καθαρά κατώτερος οντολογικά υποκείμενος σε υλικούς νόμους κόσμος, ο οποίος έχει ως κατοίκους τους πολλούς. Οι λίγοι του Ελληνικού έθνους είναι αυτοί οι οποίοι συναποτελούν το τέλειο Έθνος των Ελευθέρων οντολογικά ανθρώπων. Είναι αυτοί που στοιχειοθετούν τη θεωρία του Εθνικοσοσιαλισμού. Οι λίγοι ταξιδεύουν μέσα στους κόσμους όντες διαστασιακά Ελεύθεροι. Οι πολλοί εμμένουν εις την γην όντες διαστασιακά σκλαβωμένοι στις ανάγκες τους και στις υλικές τους απολαύσεις. Οι δούλοι από αυτή την άποψη καθιερώνονται στην Αρχαία Ελλάδα. Σε καμμία των περιπτώσεων η περίπτωσις των δούλων εις την Αρχαίαν Ελλάδα δεν ομοιάζει με τις παρδαλές οικονόμες των γαλλικών σουαρέ. Οι δούλοι στην Αρχαία Ελλάδα, ακολουθούν την οντολογική έλλογη διάρθρωση της Πολιτείας, είναι οι πολλοί που χρειάζονται ώστε η Πολιτεία να στηρίζεται στο οντολογικό μυαλό των λίγων φωτισμένων και στην διαστασιακή πράξη των πολλών ποσοτικών ανθρώπων, οι οποίοι με τον τρόπο τους συντηρούν τις υλικές ανάγκες της Πόλης και των φωτισμένων που σε αυτή κατοικούν. Με αυτόν τον τρόπο η Οντολογική Ελληνική Πολιτεία έχει την τέλεια οντολογική σειρά. Τους λίγους φωτισμένους και τους πολλούς εργάτες οι οποίοι αναγκαστικά και επειδή ευρισκόμεθα εις την γην ικανοποιούν και υπηρετούν το υλικό κομμάτι της ανάγκης της ζωής (όπως οι λίγοι φωτισμένοι ικανοποιούν το ανώτερο οντολογικό κομμάτι του μυστηρίου της ζωής).
Ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του (7,1328b,35-1329,a-1) θέτει το όλο ζήτημα στην απολύτως σωστή και οντολογική κατά κανόνα βάση του όταν μας αναφέρει ότι η ζωή των χειρωνακτών, ενάντια σε αυτή των φιλοσόφων είναι αγενής, η ζωή των εμπόρων της αγοράς ή των γεωργών δεν επιτρέπει την απόκτηση της αρετής ή την γνώση της πολιτικής σοφίας άρα την τέλεια ενασχόληση με τα πολιτειακά θέματα. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτή η οντολογική διαφορά δούλων και ελευθέρων τονίζεται σε ποικίλα όσα κείμενα του αρχαιοελληνικού γραμματειακού λόγου. Ο Οδυσσέας είναι φίλος με τον Εύμαιο και σε αυτόν πρώτα πηγαίνει. Ο Οδυσσέας πάλι είναι πνευματικός υιός ή τουλάχιστον ψυχοπαίδι της Ειλειθυίας, της πιστής δούλας η οποία μάλιστα τον αναγνωρίζει πρώτη αυτή όταν τον πλένει και βλέπει εις το γόνατό του το σημάδι από τον καιρό που νεαρός ο Οδυσσέας κυνηγούσε κάπρους και κάποιος από αυτούς τον πλήγωσε. Οι δούλοι στην Ιλιάδα δεν παρουσιάζονται καθόλου όπως τους έχουμε σήμερα στο μυαλό μας, ως ζώα που υποφέρουν στα χέρια των απανθρώπων κυρίων των.Ο Έκτορας όταν εισέρχεται στο παλάτι του προκειμένου να μιλήσει με τη γυναίκα του φέρεται φιλικότατα και στη βυζάστρα του παιδιού του αλλά και στις άλλες κοπέλες που υπηρετούν εις τον γυναικωνίτη. O Λαέρτης συντρώγει με τους δούλους και υπηρέτες του και μάλιστα αναπαύεται στα καταλύματά τους. Όλοι ξέρουμε ότι οι σχέσεις του Αχιλλέως και του Αγαμέμνονος με τις αιχμάλωτες «δούλες» Χρυσηΐδα και Βρησηΐδα μόνο άνισες δεν ήταν, προσομοίαζαν ικανώς σε σχέσεις αφοσίωσης και στοργής, τουλάχιστον εκ μέρους των Ελλήνων πολεμιστών.
Τα θεωρητικά όρια της σχέσης δούλου και κυρίου εις την Αρχαίαν Ελλάδα τίθενται σε νέα βάση – και αυτό αναδεικνύει το καινόν του Ελληνικού Λόγου (όπως θα ιδούμε). Ο Έλληνας διαχωρίζει τους ανθρώπους από τη σχέση τους σε σχέση με το ον και όχι σε σχέση με το Βασιλέα. Γι αυτό και αντιλαμβάνεται τους δούλους με ένα τελείως διαφορετικό τρόπο σε σχέση με τους Ανατολίτες. Οι Έλληνες θεωρούν δούλους αυτούς που αγνοούν την κίνηση του Είναι και τους αναθέτουν το εμπόριο και την κίνηση του χρήματος ενώ οι Ανατολίτες θεωρούν ως δούλους αυτούς που είναι μακριά από το Βασιλέα, μακριά από τη συμμετοχή στα κέντρα αποφάσεων, αυτούς που για όποιον λόγο έχασαν απλά την πολιτειακή ελευθερία τους(οφειλές οικονομικές, ατασθαλίες κ.λ.π) – μέσα στον Πλατωνικό Πρωταγόρα. Εκεί ξεκάθαρα διαχωρίζεται η τεχνική αρετή από την πολιτική αρετή. Αξίζει να παρακολουθήσουμε το πνευματικό ταξίδι του Σωκράτους. Όλοι οι άνθρωποι διά της παιδείας και της διδαχής μπορούν να συμμετάσχουν εις την πολιτικήν αρετήν. Όπως ο Νους δομεί το σύμπαν τοιουτοτρόπως και οι άνθρωποι μπορούν να οικοδομήσουν την Γήϊνη Πολιτεία. Όσοι δεν το μπορέσουν είτε θα αποβάλλονται, είτε θα δουλοποιούνται είτε θα εκτελούνται ως νόσος. Από εκεί και πέρα ανάλογα με το ταλέντο του καθ΄ ενός ο άνθρωπος κατά περίπτωση αναπτύσσει τις τεχνικές και επιτηδευματικές δεξιότητές του.
Σαφέστατα λοιπόν εις την Αρχαίαν Ελλάδα ελεύθερος ήταν αυτός ο οποίος ναι μεν ικανοποιούσε στην πόλη-κράτος που ζούσε το όμαιμον, ομόφυλον, ομόγλωσσον, ομόθρησκον και ομότροπον αλλά από εκεί και πέρα προχωρούσε μακρόθεν αυτών των εγγενών χαρακτηριστικών στην επίκτητη απόκτηση διά της διδαχής της πολιτικής αρετής η οποία βέβαια είναι απόρροια της φιλοσοφικής κατοχύρωσης του ανθρώπου-πολίτου. Σε κάθε άλλη περίπτωση ήταν δούλος. Γι αυτό και ο σκοπός της Αριστοτελικής πολιτείας είναι η ενδελεχής εξέλιξη του ανθρώπου και της πόλεως. Όπως ο νους εξελίσσεται μέσα στο σύμπαν αναλογικά ο άνθρωπος κατά προτύπωση της κοσμικής ανωτέρας φύσεως διαμορφώνει την πολιτεία διά της οποίας και μέσα από τη διαλεκτική αλληλοπεριχώρηση δυνάμεων τελειοποιούται και οδηγείται στην οντολογική εσωτερική οδό. Οι Ελληνικές πολιτείες σε καμμία περίπτωση δεν ήταν οικονομικές κατά βάση. Ήταν η φιλοσοφική θεμελίωση του οντολογικού δικαιώματος του φωτισμένου ανθρώπου να προχωρήσει μέσα από συγκεκριμένη τάξη και σειρά.
Από αυτή την άποψη ο Αριστοτέλης στο παραπάνω δοθέν απόσπασμα είναι μία άποψη η οποία οντολογικά στηρίζει το παρακάτω συμπέρασμα. Οι σχέσεις εις την Ελληνικήν Πολιτείαν δεν ήταν σχέσεις εξουσίας αλλά οντολογικού λόγου και οντολογικής αναφορικής συμμετοχής. Οι γεωργοί και οι αγρότες και οι έμποροι και οι χειρώνακτες είναι «δούλοι» υπό την έννοια ότι απορροφώνται από την ύλη. Οι φιλόσοφοι και οι πολεμιστές της αρετής και της πόλης είναι «ελεύθεροι» υπό την έννοια ότι συμμετέχουν στην εσωτερική εξέλιξη διά της πολιτείας του Είναι. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Εβραίος Μαρξ, όταν θέλησαν οι σιωνιστές να αποβλακώσουν τον κόσμο εξουσιαστικά, ανέδειξε τα κατώτερα ένστικτα ακριβώς των χειρωνακτών, των γεωργών και των εμπόρων και των αγροτών. Το χρήμα και η ύλη γεννά τις σχέσεις εξουσίας όχι η οντολογική ισορροπία που κρίνει τους ανθρώπους με βάση την πραγματική συμμετοχή εις το Αγαθόν.
Αλλά ας δούμε κάποιες ιστορικές μεταβλητές της «δουλείας» στην Αρχαία Ελλάδα. Επαναλαμβάνω ότι προκειμένου να εξηγηθεί ικανώς το θέμα της δουλείας εις την Αρχαίαν Ελλάδα θα πρέπει τουλάχιστον συναισθηματικά να το αποδεσμεύσουμε ολοκληρωτικά από ό,τι σήμερα σημαίνει. Η δουλεία σήμαινε τότε κάτι το τελείως κυριολεκτικό. Κάποιοι άνθρωποι έπρεπε να δουλεύουν σε υλικές δουλειές προκειμένου να συντηρούνται πολιτείες και άνθρωποι, αυτοί που ελεύθερα θα οδηγούνταν στην παιδεία της εσωτερικής οντολογικής οδού. Ήδη ο Ηράκλειτος διαχωρίζει τους πολλούς από τον ένα Άριστο, τους πολλούς που ασχολούνται με τα του κόσμου και τον ένα άριστο ο οποίος κατανοεί τον Οντολογικό κοινό Λόγο. Η δουλεία λοιπόν ήδη έχει γεννηθεί κατά την μυκηναϊκή χρονική περίοδο. Αυτό δεν μας ξενίζει εάν αναλογισθούμε το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι άνθρωποι ξεφεύγουν από τα στενά όρια της φύσεως, αναπτύσσουν οικονομία εμπορίου και οικονομικής ανάπτυξης άρα πρέπει κάποιοι να εργάζονται σε υλικές θέσεις και αντικείμενα. Σημαντικό είναι το να παρατηρήσουμε ότι έχουμε δύο είδη δούλων: τους κοινούς δούλους και τους δούλους του θεού. Μάλλον δούλους του θεού Ποσειδώνος (ίσως ο συμβολισμός να μην είναι τυχαίος εάν αναλογισθούμε ότι ο Ποσειδών συμβόλιζε το άπειρο υποσυνείδητο κάτω από τον ηχηρό τίτλο του θεού του ύδατος. Μέσα σε αυτό το υποσυνείδητο οι δούλοι του θεού αναφέρονται πάντα με το δικό τους όνομα και κυρίως έχουν τη δική τους γη (καμμία κυριολεκτικά σχέση με τους ρωμαίους δούλους των ρωμαϊκών λατιφουντίων). Η κοινωνική τους θέση είναι παρόμοια με αυτή των ελευθέρων ανθρώπων. Υπήρχε σε αυτούς μία άγνωστη μυστική σχέση με τους θεούς η οποία σε εμάς δεν είναι περαιτέρω γνωστή. Φανερώνει όμως αυτή η σχέση ότι οι ανθρώπινες σχέσεις καθορίζονταν από την οντολογική αξία των ανθρώπων. Σαφέστατα οι ανώτεροι οντολογικά άνθρωποι χρειάζονταν αυτούς οι οποίοι θα τους υπηρετούσαν μέσα από μία μυστική σχέση. Αυτή η έννοια του δούλου – παντελώς άγνωστη σε εμάς σήμερα λόγω του ότι έχουμε τη χυδαία και μόνο μαρξιστική άποψη περί οικονομικής δουλείας – κατοχυρώνει το γεγονός ότι μέσα στο Είναι είναι αναγκαία και η πρόοδος του νου (φιλοσοφία)αλλά και η υλική ενασχόληση. Ως ύλη θα εννοήσουμε τον τρόπο της νοητικής σταθεροποίησης .Οι φιλόσοφοι ελεύθεροι ταξίδευαν νοερά στο Είναι. Οι δούλοι αναγκαστικά εκμεταλλεύονταν την ύλη δείχνοντας πώς το ον εφαρμόζει συγκεκριμένες δυνατότητες και εκεί. Μέσα στην οντολογικά Άρτια Ελλάδα και οι φιλόσοφοι και οι δούλοι ήσαν αποδεκτοί.
Οι δούλοι πάντως σε κάθε περίπτωση μπορούσαν να ασχοληθούν με οποιαδήποτε καθημερινή δραστηριότητα και αυτό σίγουρα θα τους επέφερε κέρδη και μία μορφή οικονομικής ανεξαρτησίας(κρυφή σε κάθε περίπτωση, φανερή γινόταν όταν κάποιος δούλος μπορούσε να ουσιαστικά να δανείσει την πολιτεία δίνοντας χρήματα για την απελευθέρωσή του). Όπως γράφεται και στον Οικονομικό του Ξενοφώντος αλλά και στον ψευτο-Αριστοτέλη οι δούλοι ασχολούντο με γεωργικές και αγροτικές ασχολίες και το εμπόριο. Αυτές οι αντιφιλοσοφικές εργασίες δόθηκαν στους δούλους υπό την έννοια ότι οι ελεύθεροι οντολογικά άνθρωποι οικοδόμησαν τη σκέψη εν τω Είναι ενώ οι κατώτεροι οντολογικά άνθρωποι οικοδόμησαν τον κόσμο της νομισματικής και παραγωγικής εν τη ύλη κίνησης και ανάπτυξης. Από αυτή την άποψη οι σημερινοί μισθωτοί και εργάτες είναι μετεξέλιξη των αρχαίων δούλων αν και οι σημερινοί κρατούντες σε καμμία περίπτωση δεν είναι διάδοχοι των φιλοσόφων κυριάρχων του πνεύματος. Γι αυτό και η εργασία σήμερα έχει χάσει κάθε σχέση με την σύνδεση της ύλης και του πνεύματος, δεν είναι ο τρόπος εκμετάλλευσης της ύλης η οποία είναι τέκνον του πνεύματος προκειμένου οι εργάτες απλά να ανακαλύψουν τον τρόπο δόμησης και εξάντλησης αυτής μέσα από την παραγωγή. Σήμερα οι Άριοι είναι μπροστά στον επόμενο κόσμο και ο ιαχβέ εδώ χαίρεται τις τελευταίες ώρες της ψευτοβασιλείας του.
Χωρίς καμμία διάθεση εξωραϊσμού καταστάσεων και συνθηκών τονίζουμε ότι η κοινωνία των Ελλήνων ήταν δομημένη επάνω στο Όν και στην κίνησή του. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις όπως έχουμε ανώτερες και πιο δημιουργικές οντολογικά δυνάμεις έχουμε και ανθρώπινη οντολογική ταξινόμηση. Το ίδιο συμβαίνει και στις θεότητες, στα πνεύματα, στο φυτικό και ζωϊκό βασίλειο. Για κάθε αϊτό υπάρχει ένας αλέκτωρ, για κάθε λέοντα ένας κώνωψ, για κάθε δύναμη μία ενέργεια απλής συντήρησής της. Από αυτή την άποψη αρκετές φορές οι δούλοι, οι άνθρωποι δηλαδή που δούλευαν την αναγκαία οντολογικά ανθρώπινη δουλεία, έπεσαν θύματα της ανθρώπινης τάσης να ολοκληρώνει κάτι προς τα επάνω ή προς τα κάτω. Στα μεταλλεία χρυσού στο Λαύριο ο στρατηγός Νικίας είχε νοικιάσει χιλίους δούλους προκειμένου να ικανοποιήσει τη συλλογή μετάλλων. Όμως αυτό πρέπει να ήταν εξαίρεση. Οι δούλοι ήταν κυρίως τεχνίτες και έμποροι, επίσης οικόσιτοι. Ο πατέρας του Λυσία απασχολούσε στη βιοτεχνία του 120 δούλους, ο πατέρας του Δημοσθένη 32 κατασκευαστές μαχαιριών, πράγμα που σημαίνει προσοδοφόρο εξειδικευμένη εργασία. Οι οικόσιτοι δούλοι ήταν κάτι παραπάνω από δούλοι. Βοηθοί στην καθημερινότητα, εκπρόσωποι του κυρίου σε επαγγελματικούς χώρους και σύμμαχος και αρωγός στα πεδία των μαχών. Εάν το Είναι έχει την πνευματική του πλευρά και τη γήϊνη πλευρά του στην Αρχαία Ελλάδα της αρμονίας και του κλασσικού το ζεύγος του κυρίου και του δούλου ικανοποιούσε το διπλόν νόημα του Είναι. Από αυτή την άποψη μάλλον κινούμενος ο Ισοκράτης υπεστήριξε ότι ούτε και ο πιο άχρηστος δούλος δεν θα έπρεπε να θανατώνεται χωρίς δίκη. Η εξουσία του κυρίου απέναντι στο δούλο δεν ήταν σε καμμία περίπτωση αυταρχική παράλογη και άλογη όπως στο Ρωμαϊκό δίκαιο. Υπήγετο στον Ελληνικό Λόγο της εσωτερικής κίνησης του ανθρωπίνου οντολογικού νοός. Οι νόμοι του Δράκοντος μάλιστα όριζαν τη θανατική ποινή για το θάνατο δούλου αφ΄ ης στιγμής δεν υπήρχε κατηγορία απλά για βλάβη αλλά συγκεκριμένα για ανθρωποκτονία. Ούτως ή άλλως ο δούλος μπορούσε να καταφύγει ικέτης στο βωμό θεών, επίσης μπορούσε να μοιράζεται του πατρώους θεούς με τον αφέντη του. Ξέρουμε ότι οι δούλοι συχνά πυκνά μάζευαν χρήματα για την προσωπική τους απελευθέρωση, τους επιτρεπόταν δε η κτήση προσωπικών επιχειρήσεων, βιοτεχνιών κ.ο.κ. Ο Ξενοφώντας αναφέρει ότι πολλοί δούλοι στην Αρχαία Αθήνα ζούσαν ως ελεύθεροι,και μάλιστα δεν παραμέριζαν καν προκειμένου να περάσει κάποιος πολίτης Αθηναίος.
Η ιστορία του Πασίωνος και του Φορμίωνος είναι δηλωτική για όλα όσα εδώ υποστηρίζουμε. Ο Πασίων ήταν ο μεγαλύτερος τραπεζίτης στην Αρχαία Αθήνα, ο ίδιος ήταν μέτοικος (δούλος από την άποψη της μη κατοχής πολιτικών δικαιωμάτων) και ο Φορμίων ήταν ένας από τους πολλούς δούλους που διαχειριζόταν την πολύ πετυχημένη τολογλυφική του τράπεζα. Όταν ο Πασίων τα παράτησε λόγω υγείας(είχε προλάβει να λάβει πολιτικά δικαιώματα) ο δούλος Φορμίων ανέλαβε την τράπεζά του, κάτι που σημαίνει ότι ένας δούλος κινούσε οικονομικά νήματα στην Αρχαία Αθήνα. Σε ένα επάγγελμα τόσο μισητό στο ανώτερο μυαλό του Πλάτωνος (ο οποίος Πλάτων στους Νόμους επιτίθεται στην απάνθρωπη συνήθεια του τόκου).
Προς επίρρωσιν όλων όσων εδώ αναφέρουμε ας υπενθυμίσουμε ότι η αναφορά του Αισχύλου στους Πέρσες ότι «κανείς και ποτέ δεν θα μπορούσε να αποκαλέσει τους Έλληνες δούλους και υποτελείς» τονίζει τον καθαρά οντολογικό σημειωτικό χαρακτηρισμό που είχαν προσδώσει στο επίθετο δούλος οι Αρχαίοι Έλληνες. Σε σχέση με τους σκοταδιστάς δούλους του απλού συναισθήματος Ανατολίτες οι Έλληνες είχαν αναπτύξει αυτό που ο Ηράκλειτος ονόμασε «ξυνόν λόγον». Από αυτή την άποψη όδευαν μέσα στο Όν ελεύθεροι κι υπερήφανοι. Δούλος είναι πρωταρχικά αυτός ο οποίος φυλακίζεται εις την γην και καθίσταται έρμαιο των προσκαίρων αφεντικών της γης. Δεν νομίζω ότι ο πολύς Αισχύλος θα χρησιμοποιούσε στην τραγωδία του τη σύγκριση δούλων και ελευθέρων με άλλο νόημα, απλά για να δηλώσει ότι οι Έλληνες ποτέ δεν έχουν δουλεύσει, ποτέ δεν έχουν εξαναγκασθεί να κάνουν πολυπράγμονα χειρωνακτική εργασία. Το ύφος και το οντολογικό βάθος των τραγωδιών του μάλλον δικαιώνει τις κειμενικές εδώ επιλογές μας.
Οι σοφιστές εξισώνοντας τους βαρβάρους με τους Έλληνας,τους δούλους με τους κυρίους έστρωσαν το έδαφος στους Στωϊκούς και στους Επικουρείους αλλά κυρίως στην αντιοντολογική θρησκεία του ναζωραίου. Η φράση του Μενάνδρου «να είσαι ελεύθερος στο πνεύμα και έτσι θα σταματήσεις να είσαι δούλος είναι διττή στο νόημα. Εξηγείται κατά τον τρόπο που εδώ αναπτύσσουμε τις απόψεις μας, δηλαδή αυτός ο οποίος είναι οντολογικά ικανός είναι ελεύθερος. Σε αντίθετη περίπτωση είναι και καθίσταται δούλος.
Αυτή η φράση όμως μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάποιους οπαδούς μίας ανυπόστατης ισότητας μεταξύ των ανθρώπων. Σύμφωνα με αυτούς απέναντι στο θεό, ή σε μία ιδέα όλοι είμαστε ίσοι. Αυτή η επί της γης εξίσωσις δούλων και ελευθέρων είναι καταστροφική διότι ακινητοποιεί την οντολογική κίνηση του ελευθέρου προς τον επόμενο κόσμο, τη στιγμή που ο δούλος απλά εξαντλεί και ασχολείται με τις δυνάμεις αυτού του κόσμου. Η φράση του αποστόλου Παύλου ότι δεν υπάρχει δούλος ή ελεύθερος αλλά όλοι είμαστε ίσοι απέναντι στον ιαχβέ οντολογικά είναι καταστροφική. Ξαφνικά οι άνθρωποι σταματούν το άπειρο οντολογικό ταξίδι, οι οντολογικά ελεύθεροι δεν ασχολούνται με τον επόμενο κόσμο, οι δούλοι δεν ασχολούνται με αυτόν τον κόσμο, όλοι εξισώνονται και ασχολούνται με αυτόν τον κόσμο. Η σωτηρία του ιαχβέ περιορίζει την οντολογική απειρία. Ο ελεύθερος στην Αρχαία Ελλάδα εγγυούνταν την οντική απειρία των επομένων κόσμων, ενώ αντιθέτως οι δήθεν μικτοί ελεύθεροι του χριστιανισμού απλά γεύονται μία καλή ζωή επί της γης και μία ήρεμη ζωή κοντά στο πνεύμα ιαχβέ, χωρίς να γνωρίζουν την οντολογική απειρία του πολλού και του ποικίλου.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Αποκλεισμένοι σε αυτόν τον κόσμο ελεύθεροι και δούλοι, μπροστά στην εξισωτική λαίλαπα του ιουδαϊκού χριστιανισμού, θεωρήθηκαν όλοι ελεύθεροι μπροστά στον ιαχβέ. Οι υπόλοιποι δούλοι. Το ζεύγος ελεύθερος και δούλος δεν χάθηκε επαναπροσδιορίσθηκε μπροστά στον ιαχβέ. Οι πιστοί είναι ελεύθεροι οι αμαρτωλοί δούλοι. Μέσα στα χρόνια και στον ανείπωτο υλισμό εις τον οποίο κατέπεσε η γη (και διά του μαρξισμού) οι εκλεκτοί του ιαχβέ (πλήρεις χάριτος) μετεξελίχθηκαν στους κεφαλαιοκράτες(πλήρεις ύλης) και οι αμαρτωλοί(ελλιπείς χάριτος) που επιζητούν τη λύτρωση, σε προλεταρίους (ελλιπείς ύλης) που κυνηγούν τον πλούτο των πλουσίων. Το ζεύγος ελευθέρου –δούλου κατέπεσε σε μία στείρα αντιπαράθεση ανάμεσα σε όποιον έχει την ιαχβική χάρη (ελεύθερος) και σε αυτόν που δεν έχει αυτό το πράγμα(δούλος).
Σήμερα λοιπόν η οντολογική επαναπροσέγγιση του ανθρώπου και της πολιτείας είναι το ζητούμενο. Το σπάσιμο της δυαλιστικής ενδοκοσμικής θεώρησης του ζεύγους ελευθέρου και δούλου σηματοδοτεί την και πάλι οντολογική θέαση και αξιολόγηση των ανθρώπων. Είναι οντολογική τιμή κάποιος να θεωρείται οντολογικά ελεύθερος και οντολογικά δούλος. Διότι και οι δύο εις τα χείρας του όντος οδεύουν προς ασφαλές οντολογικό λιμάνι και προς την χώρα του Επέκεινα.
Β.Δ.Μ.