Στο βιβλίο «Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού και η διαδικασία εξισλαμισμού της Μικράς Ασίας», ο διαπρεπής βυζαντινολόγος Σπύρος Βρυώνης περιγράφει τα γεγονότα που ακολούθησαν την καταστροφική μάχη του Ματζικέρτ και την επακόλουθη πλημμυρίδα των Τουρκομάνων στην Μικρά Ασία. Πάγια τακτική των πρωτοτούρκων ήταν η διενέργεια συνεχών, μικρής κλίμακος, ληστρικών επιθέσεων με σκοπό την λεηλασία, κυρίως της ανοχύρωτης υπαίθρου και των ασθενώς οχυρωμένων πόλεων της Μικράς Ασίας. Αυτές οι επιθέσεις ήταν μεν συνεχείς αλλά ταυτόχρονα τόσο μικρής κλίμακας ώστε να μην προξενούν την δυναμική αντίδραση της κεντρικής εξουσίας της Κωνσταντινουπόλεως. Η τακτική αυτή μετεβάλετο όταν η θνήσκουσα αυτοκρατορία βρισκόταν σε περιόδους εσωτερικών συγκρούσεων, οπότε οι Τούρκοι επετίθεντο εκ του ασφαλούς και σε περισσότερο οχυρωμένες πόλεις τις οποίες και καταλάμβαναν καθώς ο αυτοκρατορικός στρατός ήταν απασχολημένος με τις εσωτερικές έριδες.
Αυτή ήταν η προσφιλής φράση που ο υπερφίαλος μεγαλομανής νεο-οθωμανός πρόεδρος Ερντογάν (καθώς και το κουρδισμένο επιτελείο των δουλοπρεπών υποτακτικών του) ως σύγχρονος σουλτάνος ιταμώς εκστόμιζε σε καθημερινή σχεδόν βάση εναντίον της Ελλάδος, εκδηλώνοντας απροκάλυπτη απειλή στρατιωτικής εισβολής που, κατά πολλούς, πράγματι προετοίμαζε και σκόπευε να υλοποιήσει το επόμενο διάστημα, ώστε να δημιουργήσει κάποια στρατιωτικά ή/και εδαφικά τετελεσμένα, τα οποία προσδοκούσε να χρησιμοποιήσει προπαγανδιστικώς στο εσωτερικό της χώρας του προκειμένου να αποκομίσει προεκλογικά οφέλη, φανατίζοντας και συσπειρώνοντας την εκλογική του βάση, δηλαδή τα στίφη των ανθελληνικών μαζών της Ανατολίας, και να ανα(σ)τρέψει τα εις βάρος του προγνωστικά εν όψει των τουρκικών εκλογών (που ήταν κανονικά προγραμματισμένες για τον ερχόμενο Μάιο).
Όμως, ὦ του θαύματος! – ήταν η ώρα της πιο βαθειάς νύκτας (ακριβώς τότε που άπαντες κοιμούνται!) όταν στην Ανατολία ήλθε απρόσκλητος, εν είδει τρομεράς Νεμέσεως, και επέπεσε ο πιο ισχυρός και αδυσώπητος στρατός: ο … Εγκέλαδος. Δύο συγκλονιστικοί σεισμοί εκδηλώθηκαν κατά μήκος του νοτίου ρήγματος της Ανατολίας, που σε λίγα λεπτά σάρωσαν τα πάντα, ισοπεδώνοντας ολόκληρες πόλεις, κατεδαφίζοντας χιλιάδες πολυόροφα κτήρια ως τραπουλόχαρτα, μετατρέποντας πολυπληθείς περιοχές σε σωρούς ερειπίων – αποκαλύπτοντας ολική καταστροφή, τέτοια που ούτε μέρος της θα ήταν δυνατόν να επέλθει ακόμα κι αν είχαν (υποθετικώς) εξαπολυθεί προς τα εκεί όλα τα πυρομαχικά και τα εκρηκτικά βλήματα που διαθέτει στα αποθέματά του ο ελληνικός στρατός! [ΣΥΝΕΧΕΙΑ]
Καθώς πλησιάζει το τέλος ενός ακόμα ενιαυτού, είθισται να επιχειρείται κάποια μορφή αναδρομής σε σημαντικά γεγονότα του έτους. Εν προκειμένω είναι πολύ δύσκολο να γίνει κάτι τέτοιο μια και το 2022 ήταν ένα έτος πολύ πυκνό σε γεγονότα, ιδίως σε γεγονότα διεθνούς ενδιαφέροντος και σημασίας.
Το κορυφαίο γεγονός παγκοσμίου ενδιαφέροντος που αναμφιβόλως δέσποσε κατά το έτος που πέρασε, δεδομένου ότι επέφερε ισχυρούς κραδασμούς, αλυσιδωτές αντιδράσεις και πολλαπλές παρενέργειες σε τεραστία κλίμακα, στα πεδία των διεθνών σχέσεων, των στρατηγικών ισορροπιών, της διεθνούς οικονομίας, κλπ, ήταν η ρωσο-ουκρανική πολεμική σύρραξη, της οποίας η προοπτική και η τελική έκβαση παραμένει ακόμη θολή και εν πολλοίς απρόβλεπτη. Δεν θα ασχοληθούμε επί του παρόντος με αυτή την μεγάλη σύγκρουση, που αναζωπυρώνει μία αντιπαράθεση ψυχροπολεμικής χροιάς πλανητικών διαστάσεων, με ορατό το ενδεχόμενο ακόμα και της πυρηνικής κλιμακώσεως! Είναι πολύ πιθανόν η σύγκρουση αυτή να αποτελέσει σημείο καμπής στην πορεία των μετασχηματισμών που οριοθετούν την παγκόσμια ιστορία. Έχουμε διεξοδικώς αναφερθεί σ’ αυτή την σύγκρουση σε παλαιότερες αναρτήσεις μας και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε και σε άλλα άρθρα. Ωστόσο, στο παρόν κείμενο θα αναφερθούμε, έστω ακροθιγώς, εν είδει υπενθυμίσεως, σε ορισμένα θέματα εσωτερικού κυρίως ενδιαφέροντος, των τελευταίων εβδομάδων, τα οποία καθώς είναι πολλά και αφορούν διαφορετικές πτυχές της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητος, ενδέχεται, λόγω της χρονικής επικαλύψεως του ενός επί του άλλου, να οδήγησαν σε περιορισμό της δυνατότητος του κοινού να αντιληφθεί την σημασία τους.
Η μπόχα που μας ήρθε από την Ντόχα
Μεγάλη μπόχα κατέκλυσε εσχάτως το διοικητικό κέντρο της ψευδεπιγράφου «Ευρωπαϊκής Ενώσεως». Μπόχα από πακτωλούς μαύρου χρήματος πολλών εκατομμυρίων ευρώ που, όπως όλα δείχνουν, προήλθαν από την …Ντόχα (του Κατάρ). [ΣΥΝΕΧΕΙΑ]
Έχουμε πολλάκις αναφερθεί στην κολοσσιαία επιστημονικοφανή μπαρούφα, η οποία έχει εξελιχθεί σε έναν θεμελιώδη και στερεοτυπικώς διατυμπανιζόμενο μύθο, που καταλαμβάνει περίοπτη θέση στην διεθνή πολιτική και δημοσιογραφική ατζέντα των τελευταίων ετών.
Πρόκειται για την γνωστή θεωρία περί της (δήθεν) ανθρωπογενούς, (δήθεν) «υπερθερμάνσεως» της γης, η οποία προσφάτως έχει ελαφρώς παραλλαχθεί και σερβίρεται πλέον με το, λίγο πιο ουδέτερο και αόριστο, μονότονα επαναλαμβανόμενο κλισέ περί «κλιματικής αλλαγής», που πιπιλίζεται ως καραμέλα από τους πολιτικούς, τους συστημικούς δημοσιογράφους και τα ακαδημαϊκά τους φερέφωνα.
Η εν λόγω θεωρία έχει λάβει πλέον διαστάσεις και χαρακτηριστικά δογματικής θρησκευτικής πίστεως, καθώς μάλιστα διαθέτει πια και ζηλωτές οπαδούς: κάτι ταλιμπανίζοντα υστερικά οικο-φρικιά, που ως αλλόφρονες βάνδαλοι εισβάλλουν τελευταίως σε μουσεία και πινακοθήκες ευρωπαϊκών πόλεων και υβριστικώς βανδαλίζουν σπάνιας ομορφιάς έργα τέχνης (εκσφενδονίζοντας μπογιές, βιολογικά υγρά και άλλες ρυπαντικές ουσίες) προκειμένου, να τραβήξουν την προσοχή, να διαμαρτυρηθούν (όπως λένε) και να «ευαισθητοποιήσουν» το κοινό για τον κίνδυνο της «υπερθέρμανσης»!!! [ΣΥΝΕΧΕΙΑ]
Υπάρχουν χρονικά διαστήματα στην παγκόσμια ιστορία κατά τα οποία ο χρόνος φαίνεται να πυκνώνει, ήτοι, περίοδοι κατά τις οποίες η ροή βαρυσημάντων γεγονότων, που επιφέρουν βαθιές μεταβολές στο πλανητικό γίγνεσθαι, καθίσταται καταιγιστική! Τέτοιες περίοδοι, εκ των υστέρων τουλάχιστον, ορίζονται ως ιστορικές καμπές, ιδίως μάλιστα εκ μέρους όσων αντιλαμβάνονται την ακολουθία των γεγονότων που αποκαλούμε «ιστορία» ως μία πορεία διαγράφουσα κυκλική (ή σπειροειδή) κίνηση.
Τέτοια φάση ιστορικής καμπής μοιάζει να διανύει η ανθρωπότητα τα τελευταία χρόνια. Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν το σκηνικό μίας ραγδαίας, πλανητικών διαστάσεων, μεταβολής; Πρόκειται για έναν ιδιόμορφο καμβά διαδικασιών που συνυφαίνονται. Συμβαίνει δηλαδή ποικίλες μεταβολές που συντελούνται αργά και σταθερά επί πολλές δεκαετίες, που όμως τώρα ωριμάζουν και παροξύνονται, να συνδυάζονται με άλλες λιγότερο ή περισσότερο συγκαιρινές μεταβολές, που με την σειρά τους λειτουργούν ως καταλύτες ακόμη μεγαλυτέρων μεταβολών.
Συνθήκη μακρού χρόνου ωριμάνσεως αποτελεί ιδίως η θεαματική βιολογική παρακμή της λευκής ευρωπαϊκής φυλής (και η, διά του μαζικού εποικισμού του ευρωπαϊκού χώρου από Ασιάτες και Αφρικανούς, αλλοίωσή της) και η παρεπόμενη πολιτισμική και πολιτική κάμψη των ευρωπαϊκών εθνών καθώς και η ταυτόχρονη ανάδυση και ενδυνάμωση νέων περιφερειακών δυνάμεων (συχνά προερχομένων από τις πρώην τριτοκοσμικές αποικίες των κάποτε κραταιών ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών…) οι οποίες φιλοδοξούν να καταστούν νέες υπερδυνάμεις σε ένα υπό διαμόρφωση πολυπολικό σύστημα διεθνούς ισορροπίας. [ΣΥΝΕΧΕΙΑ]
Την ίδια αυτή περίοδο κατά την οποία η Τουρκία με περισσή ιταμότητα προαναγγέλει καθημερινώς, με όλους τους δυνατούς τρόπους, από στόματος κάθε επισήμου αξιωματούχου της, προεξάρχοντος του προέδρου της Erdogan, την πρόθεσή της να επιτεθεί στην Ελλάδα και να αποσπάσει τμήματα του εδάφους της, πράγμα που και εμπράκτως, άλλωστε, ούτως ή άλλως υλοποιεί με τις αλλεπάλληλες διελεύσεις ερευνητικών σκαφών, πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών της που παραβιάζουν τα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο της Ελλάδος, ένας ταυτόχρονος υβριδικός πόλεμος τελεί ύπουλα εν εξελίξει! Αναφερόμαστε στην συνεχή, συστηματική και σκόπιμη προώθηση των εκατομμυρίων μουσουλμάνων μεταναστών που έχει σκοπίμως η Τουρκία προελκύσει στο έδαφός της, προς την Ελλάδα, με προφανή σκοπό την δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού της Ελλάδος, την αποσάθρωση των δομών της και την τελεία διάλυση του κοινωνικού ιστού της, πράγμα που θα καταστήσει την Ελλάδα απολύτως αδύναμη να αντιτάξει την οιανδήποτε άμυνα, καταρρέοντας τελικώς ενώπιον της νεο-οθωμανικής ισχύος, ως ώριμο φρούτο…
Στο σχέδιο αυτό των Τούρκων, άμεσοι συνεργοί καθίστανται διά των πράξεων και παραλείψεών τους όλοι εκείνοι οι εγχώριοι πολιτικοί φορείς του εθνομηδενισμού και της εθνοαποδομήσεως, που λειτουργούν de facto ως συνεργάτες του Erdogan καθώς και όλοι οι αμέριμνοι και εθελότυφλοι μαζάνθρωποι που τους ψηφίζουν, κυρίως όμως το επίσημο ελληνικό κράτος και τα στελέχη της κυβερνήσεως που με τον τρόπο τους υποθάλπουν αυτήν την υβριδική τουρκική επιχείρηση αφελληνισμού. Ιδίως τις τελευταίες μέρες αυτή η επιχείρηση κλιμακώνεται με επίκεντρο τον Έβρο, με τις συνεχείς «ροές» λαθροεποίκων που προωθούν οι τουρκικές αρχές σε ελληνικό έδαφος.
Την δόλια, ακραία αντεθνική πολιτική της κυβερνήσεως Μητσοτάκη εν συνόλω και ειδικότερα του αρμοδίου υπουργού «μετανάστευσης» Νότη Μηταράκη, αποκαλύπτει και αναδεικνύει ανάγλυφα ένα σύντομο αλλά άκρως περιεκτικό και πολύ καυστικό κείμενο-κόλαφος, που λέει μεγάλες αλήθειες, το οποίο υπογράφει η «Παγχειακή Επιτροπή Αγώνος», το οποίο και αναδημοσιεύουμε εν συνεχεία, όπως δημοσιεύθηκε προσφάτως στην ιστοσελίδα του ΑΡΔΗΝ, υπό τον τίτλο: “Σουρωτήρι ο Έβρος, μόνιμη εγκατάσταση πληθυσμών στη Σάμο, δημιουργία πόλης μεταναστών στη Λέσβο!”
Ενώ η κοινή γνώμη στην Ελλάδα κοντεύει να ξεχάσει ότι μαίνεται ένας φρικώδης πόλεμος στην Ουκρανία (ο οποίος δεν θέλει πολύ για να εξελιχθεί σε παγκόσμιο), έχει επίσης ξεχάσει τον (σχεδόν μονοθεματικά κυρίαρχο επί μήνες στα δελτία ειδήσεων) κορωνοϊό, έχει ξεχάσει την εξωφρενική ακρίβεια, έχει ξεχάσει ακόμα και την …Πισπιρίγκου, αίφνης αρχίζει όψιμα να αγωνιά ενώπιον της εικόνας μίας Τουρκίας που κλιμακώνει επικίνδυνα τις προκλήσεις της εναντίον της χώρας μας, αμφισβητώντας ανοιχτά την κυριότητα της Ελλάδος επί των νήσων του ανατολικού Αιγαίου, απαιτώντας πλήρη αποστρατιωτικοποίησή τους (εν όσῳ η ίδια διατηρεί τεράστιο αποβατικό στόλο στα μικρασιατικά παράλια έτοιμο να τα καταλάβει) και απειλώντας απροκάλυπτα με πολεμική επίθεση!
Αυτή η αδυσώπητη πραγματικότητα δεν είναι όμως καθόλου καινούρια! Ίσχυε με τον ίδιο τρόπο και τότε που ένας άλλος πρωθυπουργός (ο Κώστας Καραμανλής) χαριεντιζόταν με τους Τούρκους και έκανε κουμπαριές και γλέντια με τον Ερντογάν, όπως και τότε που ένας άλλος πρωθυπουργός (ο Γ. Α. Παπανδρέου) επίσης χαριεντιζότανε με τους Τούρκους και χόρευε ζεϊμπεκιές εν ονόματι της «ελληνοτουρκικής φιλίας», όπως και τότε που ένας άλλος πρωθυπουργός (ο Κων. Μητσοτάκης, πατέρας του νυν πρωθυπουργού) λάμβανε όλος χαρά και υπερηφάνεια το βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας «Ιπεκτσί», όπως και, πιο πρόσφατα, ήταν ένας άλλος πρωθυπουργός (ο Α. Τσίπρας) που δήλωνε ότι δεν χρειαζόμαστε στρατό και εξοπλισμούς, ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα, κ.λπ..
Η τουρκική απειλή εναντίον του Ελληνισμού είναι προαιώνια, διαχρονική και υπαρξιακή. Πρωτοεμφανίστηκε πίσω στο μακρινό 1071 [ΣΥΝΕΧΕΙΑ]
Η διαβόητη «Μεγάλη Επανεκκίνησις» (Great Reset) είναι ένας όρος που ακούγεται και συζητείται όλο και συχνότερα στους εθνικιστικούς (και όχι μόνο) κύκλους τα τελευταία χρόνια. Αν και τα κατευθυνόμενα ΜΜΕ επιμελώς αποκρύπτουν σχεδόν κάθε είδηση σχετικά με την «Μεγάλη Επανεκκίνηση» και όταν σπανίως αναφέρονται σε αυτήν την αντιμετωπίζουν απαξιωτικώς, ως αντικείμενο «θεωριών συνωμοσίας» ακροδεξιών κύκλων, η διαδικασία μεταβάσεως προς την «Μεγάλη Επανεκκίνηση» έχει ήδη ξεκινήσει διότι μια μεγάλη επανεκκίνηση προαπαιτεί μια μεγάλη κατάρρευση, και η μεγάλη κατάρρευσις, με τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο σύγχρονος κόσμος την κατάρρευση, συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας.
Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή του Παγκοσμίου Οικονομικού Φόρουμ (World Economic Forum – WEF), τουτέστιν του σημαντικότερου επισήμου οργάνου των παγκοσμίων οικονομικών «ελίτ», η «Μεγάλη Επανεκκίνησις» συνιστά ένα κολοσσιαίο σχέδιο αναδιοργανώσεως της οικονομίας αλλά και των πολιτικών/κοινωνικών δομών. Χρησιμοποιώντας ως βιτρίνα και ελαφριά προκάλυψη των πραγματικών προθέσεων πομπώδεις τεχνητούς όρους όπως «πράσινη ανάπτυξη», «ισότητα και δικαιοσύνη», «τεχνολογική διήθηση», «4η βιομηχανική επανάσταση», το WEF, οι μεγάλες πολυεθνικές, οι γνωστοί-άγνωστοι που κρύβονται πίσω από αυτές, τα ΜΜΕ και οι πολιτικοί-μαριονέτες, όπως οι διεφθαρμένοι και διεστραμμένοι νεοφιλελεύθεροι λακέδες τύπου Τριντό, Μακρόν και Μητσοτάκης, το ημιθανές ανοϊκό ανδρείκελο Μπάιντεν και οι αποστειρωμένοι ρομποτικοί τεχνοκράτες τύπου Ντράγκι, προωθούν με διαρκώς επιταχυνόμενους ρυθμούς την ατζέντα της Μεγάλης Επανεκκινήσεως.
Περίπλοκη κατάσταση εμπόλεμης θέσης από την διεπαφή Ουκρανικών και Ρωσικών αλληλουχιών
Τα σημερινά γεγονότα που όλοι παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον διαμορφώθηκαν ως διεπαφή των ρωσικών και ουκρανικών αλληλουχιών ταυτότητας και γεωστρατηγικής. Ως εκ τούτου για την όσο δυνατόν σοβαρότερη μελέτη και κατανόηση της σημερινής εμπόλεμης κατάστασης οφείλουμε να εμβαθύνουμε. Ένα πρώτο ξεκάθαρο ιστορικό συμπέρασμα παρουσιάζει την Ουκρανική ταυτότητα να ετεροκαθορίζεται ως πρόσθεση ή αφαίρεση της ρωσικής αυτοκρατορίας. Επομένως τις ήδη σχετικές σχέσεις των δυο ταυτοτήτων διαγράφει η άμεση ιστορική εμπειρία της ρωσικής κατοχής. Δίχως βέβαια να επισημαίνεται ο πραγματικός εβραϊκός παράγοντας στην Ουκρανία εδραιωμένος μέσω της ρωσικής ισχύος. Οι λόγοι ελλιπούς αναφοράς είναι εκτός των ευκόλως εννοούμενων, ότι οι εβραϊκοί πληθυσμοί στο έδαφος της Ουκρανίας παραμένουν σημαντικοί, με προφανέστερο παράδειγμα τον ίδιο τον πρόεδρο της, Ζελένσκι (Зеленський). Είναι λοιπόν εμφανές ότι ο Ουκρανικός χώρος βρίσκεται αναγκαστικά σε αυτή την μόνιμη αναζήτηση γεωπολιτικής θέσης. Για την Ρωσία όμως η Ουκρανία αποτελεί αναγκαίο στρατηγικό βάθος, άρα απαιτείται ο άμεσος ή έμμεσος έλεγχος της χώρας. Όμως η Ρωσική ταυτότητα δεν είναι τόσο διακριτή όσο άλλων χωρών ακόμα και αυτοκρατοριών και άρα εγκλωβίζεται ανάμεσα σε εμφατικές συγχύσεις του εθνικού της ρόλου. Η συγκεντρωτική ταύτιση θρησκείας, ηγέτη, έθνους, σε μια πολυεθνική κοινωνία με ένα κυρίαρχο λαό υπό τον αναπόφευκτο όμως αυταρχισμό διαχείρισης της αυτοκρατορίας σχηματοποιούν τα σημαντικότερα ρωσικά χαρακτηριστικά. Μια άμεση και πρακτικά παρούσα τομή διαμόρφωσης, που δύσκολα θα απεκδυθεί είναι ο Σοβιετικός ρόλος, που αμαυρώνει κάθε σχέση ως προς τις πρώην ρωσικές περιοχές. Ακόμα και η ίδια η Ρωσία δεν δέχεται στο βαθμό του δυνατού την απομάκρυνση του και δεν επιζητά μια ρωσική αναγέννηση με τα παραδοσιακά της προ-μπολσεβικικά στοιχεία. Τουναντίον όλο και εξισώνεται, ταυτίζεται και εξαναγκάζει με τις σοβιετικές συνέχειες του ρωσικού εθνικού κράτους, όσο εντάσσει προσχηματικώς και εργαλειακά την ορθοδοξία μαζί με τον σλαβισμό ως ενοποιητικό διαδραματίζον πολεμικό όχημα καθοριστικής κατεύθυνσης στην κεντρική νέα δυναμική Ρωσία.
Ήταν το (μακρινό πια…) 1992 όταν εξεδόθη το διάσημο, ευρέως επιδραστικό βιβλίο του Francis Fukuyama με τίτλο TheEndofHistoryandtheLastMan. Στο πολυσυζητημένο εκείνο βιβλίο ο, ιαπωνικής καταγωγής πολιτικός φιλόσοφος και συγγραφέας, καθηγητής του πανεπιστημίου Stanford των Η.Π.Α., διατύπωνε – κάπως προκλητικώς – την άποψη ότι η (πρόσφατη τότε) κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ. και συνολικώς του κομμουνιστικού συστήματος, σηματοδοτούσε το τέλος μίας σειράς ιστορικών αλλαγών που ισοδυναμούσαν με το τέρμα μίας μακράς ιστορικής εξελίξεως του παγκοσμίου πολιτισμού, ο οποίος, σε πολιτικό επίπεδο, ελάμβανε (οριστικά όπως διετείνετο ο Fukuyama) τον χαρακτήρα του θριάμβου της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας, που ο Fukuyama διέκρινε ότι είχε οριστικώς επικρατήσει σε παγκόσμιο επίπεδο, χωρίς μάλιστα να διαφαίνονται προοπτικές για περαιτέρω μεταβολές ή ανατροπές στο μέλλον. [Fukuyama, Francis: Το τέλος της ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος. Εκδόσεις Λιβάνη. Αθήνα, 1993].
Η τοποθέτηση αυτή του Fukuyama δίχασε αρκετά το κοινό, επιστημονικό και μη. Από άλλους αντιμετωπίστηκε με ενθουσιασμό (ιδίως από την πολιτική ελίτ της ηγεμονευούσης πολιτικής τάξεως των Η.Π.Α. η οποία εξ αυτού του δόγματος αφορμώμενη, εξαπέλυσε, έκτοτε, σειρά πολεμικών επιχειρήσεων απανταχού της γης προς εξαγωγήν και επιβολήν της …δημοκρατίας) και από άλλους με επιφύλαξη και σκεπτικισμό, χωρίς βεβαίως να λείψουν και φωνές συνολικής απορρίψεως της θεωρίας του «Τέλους της Ιστορίας». Η πιο διάσημη απάντηση προήλθε από τον επίσης Αμερικανό καθηγητή (και δάσκαλο του Fukuyama στο Harvard!) Samuel Huntington, ο οποίος εξέδωσε, περίπου την ίδια εποχή, το επίσης ιδιαιτέρως επιδραστικό και πολυσυζητημένο σύγγραμμα The clash of civilizations and the remaking of world order, [Huntington, Samuel: Η σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης. Εκδόσεις Πατάκης, 2017] στο οποίο, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του Fukuyama, διετύπωνε την άποψη ότι, κανένα τέλος της ιστορίας δεν σηματοδοτούσαν η κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος και το τέλος του «ψυχρού πολέμου» παρά μόνον ίσως μία ιστορική καμπή της οποίας διαφαινομένη συνέχεια θα ήταν μία μεγάλης κλίμακος σύγκρουση στην βάση ριζικών πολιτισμικών αντιθέσεων. [ΣΥΝΕΧΕΙΑ]